Kategori: Makaleler

Hanende Ne Demek Müzik? — Sesin, Cinsiyetin ve Toplumun Kesiştiği Nokta “Hanende ne demek müzikte?” sorusu, ilk bakışta teknik bir terim gibi görünse de aslında bundan çok daha fazlasını barındırır. Çünkü hanende sadece bir müzik terimi değildir; sesin, kültürün, toplumsal rollerin ve hatta adaletin yankılandığı bir sözcüktür. Gelin, bu kavramın notaların ötesinde ne söylediğine birlikte bakalım. Hanende Kimdir? Sadece Şarkı Söyleyen Değil, Hikâye Taşıyan Kişi Müzikte “hanende”, özellikle klasik Türk müziğinde şarkıyı seslendiren, yani yorumlayan kişiye verilen isimdir. Ama burada bir fark vardır: Hanende sadece notaları söylemez, duyguyu taşır, eserin anlamını dinleyiciye aktarır. Bu yönüyle hanende, sesini bir araç değil,…

Cezaevinde hamile kalınırsa ne olur? – Demir parmaklıkların ardında bir anne olmanın hikâyesi “Bir hikâye anlatmak istiyorum…” diye başladı Ayşe, parmaklıkların arasından yüzüme baktığında. Sesi hem kırılgan hem kararlıydı. “Kadın olmak zor, ama cezaevinde kadın olmak başka bir sınav. Hele bir de anne olacaksan…” Bu cümle, yıllardır duymaya alıştığımız soğuk hukuk terimlerinden daha fazla şey anlatıyordu. Çünkü bazı sorular sadece yasa kitaplarında değil, kalpte yanıt arar. Cezaevinde hamile kalınırsa ne olur? İşte bu yazı, o sorunun insani ve gerçek yanına dokunan bir hikâye. Demir kapılar her sabah aynı sesle kapanır, ama içeride her gün başka bir kadın, başka bir hikâyeyle…

Glikozit Bağı Ne Zaman Oluşur? Tarihsel Bir Yolculuk Geçmişi anlamadan bugünü kavramak zordur. Bir tarihçi olarak her kavramı yalnızca kendi bilimsel tanımıyla değil, aynı zamanda zamanın akışı içindeki anlamıyla da görmek isterim. Glikozit bağı, biyokimya kitaplarında bir şeker molekülü ile başka bir molekül arasında kurulan bağ olarak tanımlanır. Ancak bu teknik açıklamanın ötesinde, tarihsel süreçler bize bağların ne zaman kurulduğunu ve ne zaman çözüldüğünü gösterir. Çünkü aslında tüm insanlık tarihi, bağların oluşumları ve çözülmeleri üzerine inşa edilmiştir. Tarihsel Süreçte Bağın Oluşumu Glikozit bağı biyolojik düzeyde, bir şeker molekülünün başka bir moleküle enzimler yardımıyla bağlandığı anda oluşur. Bu, kimyanın diliyle ifade…

Gine’nin Başkenti Neresidir? Siyaset ve Güç İlişkilerinin İzinde Güç ve Toplumsal Düzen Üzerine Bir Bakış Siyaset, yalnızca yönetim biçimlerinden veya liderlerin nasıl seçildiğinden ibaret değildir. Toplumların iktidar yapıları, kimlerin söz hakkına sahip olduğunu, hangi grupların toplumsal düzeni şekillendirdiğini ve bu yapıların içinde ne tür mücadelelerin yaşandığını anlamamıza yardımcı olur. Güç, sadece hükümetler ve devletin tepe yöneticileri arasında değil, toplumun her katmanında, günlük yaşamda da kendini gösterir. Toplumdaki erkekler ve kadınlar arasındaki güç ilişkileri, çoğu zaman bu yapıyı görünür kılar. Erkeklerin stratejik bakış açıları, toplumsal yapının içindeki güç dinamiklerine nasıl etki ederken; kadınların demokratik katılım ve toplumsal etkileşim odaklı bakış açıları,…

Havalandırma Amacı Nedir? Bilimin merak uyandırıcı yanlarından biri, gündelik hayatta farkında olmadan kullandığımız şeylerin arkasındaki mantığı keşfetmektir. Havalandırma da bunlardan biri. Evinizde pencereyi açtığınızda, ofiste klima sisteminden geçen havayı soluduğunuzda ya da bir laboratuvarda hava akışını kontrol eden cihazları gördüğünüzde aslında hep aynı temel soruya cevap arıyoruz: Havalandırmanın amacı nedir? Havalandırmanın Temel Amacı Havalandırma, en basit tanımıyla, kapalı ortamlardaki kirli havayı dışarı atıp yerine temiz hava getirme sürecidir. Ancak bu kadarla sınırlı değildir. Modern bilim bize gösteriyor ki, havalandırma; insan sağlığından enerji verimliliğine, hatta psikolojik iyilik haline kadar çok geniş bir yelpazede etkilidir. İnsan Sağlığına Etkileri Kapalı mekanlarda soluduğumuz hava,…

Hamlık ağrısı varken spor yapılır mı? Evet—ama egoyu değil, aklı çalıştırarak! Şunu baştan söyleyeyim: “Hamlık ağrısı (DOMS) varken spor yapılmaz” cümlesi, iyi niyetli ama eksik bir öğüt. Asıl mesele spor yapıp yapmamak değil; nasıl, ne kadar ve hangi amaçla yaptığın. Eğer hamlık ağrısını bir “ceza” sanıp köşeye çekiliyorsan, gelişim fırsatını kaçırıyorsun. Eğer “acı yoksa gelişim yok” romantizmine kapılıp aynı kası tekrar haşlıyorsan, egonu besleyip bedenini yıpratıyorsun. Hadi, tartışmayı açalım: Hamlık ağrısı varken spor yapılır mı? Evet, yapılır—ama bir protokolle, ölçüyle, zekâyla. Önce teşhis: Hamlık mı, sakatlık mı? Hamlık ağrısı (DOMS) tipik olarak 12–24 saat sonra başlar, 48 saatte zirve yapar…

Gelir Sahibi Nedir? Bir Antropolojik Perspektif Kültürlerin çeşitliliğini ve insan topluluklarının farklı yaşam biçimlerini merak eden bir antropolog olarak, her kültürde gelir sahibi olmanın ne anlama geldiğini anlamak, bana toplumsal yapıları ve bireysel kimlikleri derinlemesine inceleme fırsatı sunuyor. Gelir sahibi olmak, yalnızca finansal bir kavram değil, aynı zamanda toplumsal yapılar, kültürel ritüeller ve semboller aracılığıyla kimliklerin inşa edilmesinde merkezi bir yer tutar. Gelir sahibi olmak, bir toplumda bireyin değerini, rolünü ve topluluk içindeki yerini nasıl şekillendirdiğini anlamamıza yardımcı olan güçlü bir göstergedir. Bu yazıda, “gelir sahibi” kavramını, ritüeller, semboller, topluluk yapıları ve kimlikler çerçevesinde antropolojik bir perspektiften ele alacağız. Gelir…

Dize Getirmek Ne Demek? Tarihsel Arka Plan ve Günümüzdeki Yeri Giriş: Dize Getirmek Kavramı Üzerine Kısa Bir İnceleme Dize getirmek, dilimize Osmanlı İmparatorluğu’nun uzun yıllar süren tarihsel sürecinden miras kalan bir deyimdir. Bu deyim, genellikle bir insanı ya da durumu tamamen kontrol altına almak, baskı altında tutmak anlamında kullanılır. Peki, “dize getirmek” tam olarak ne anlama gelir ve bu deyimin kökeni nedir? Ayrıca günümüzde bu deyimin nasıl kullanıldığı, hangi bağlamlarda daha fazla anlam kazandığı da oldukça önemlidir. Bu yazıda, “dize getirmek” kavramının tarihsel arka planına ve günümüzdeki yerinin nasıl şekillendiğine dair bir inceleme yapacağız. Dize Getirmenin Tarihsel Arka Planı Dize…

Belediye Bir Arsanın Yüzde Kaçını Alabilir? – Hakkaniyet, Planlama ve Gerçek Hayattan Hikâyeler Şehir planlamasına, arsaların bölünmesine ya da “belediye arsamın ne kadarını alabilir?” sorusuna merakla yaklaşan biri olarak, bu konuyu uzun zamandır yazmak istiyordum. Çünkü mesele sadece metrekare değil; adalet, kentleşme ve yaşam alanlarımızın geleceğiyle doğrudan ilgili. Hadi gelin, hem yasal çerçeveyi hem de insan hikâyelerini birlikte inceleyelim. Arsa Düzenlemesi Nedir? – Şehrin Sessiz Mimarı Türkiye’de bir belediye, imar uygulamaları sırasında arsa sahiplerinden belirli bir oranı, “düzenleme ortaklık payı (DOP)” olarak alabilir. Bu oran, arsa düzenlemesiyle oluşacak yol, park, yeşil alan, okul, cami gibi kamusal ihtiyaçlar için kullanılır. İmar…

4A Sigorta Girişi Nasıl Yapılır? Tarihsel Arka Plan ve Günümüzdeki Uygulamalar Sigorta, modern toplumların vazgeçilmez bir parçası haline gelmiş, hem bireyleri hem de kurumları güvence altına alarak ekonomik istikrarı sağlamada önemli bir rol oynamaktadır. Türkiye’de sigorta sistemi, geçmişten günümüze birçok dönüşüm geçirmiştir ve bu dönüşüm sürecinde özellikle 4A sigorta girişi önemli bir yer tutmaktadır. Peki, 4A sigorta girişi nasıl yapılır? Bu yazıda, bu sürecin tarihsel arka planını, günümüzdeki uygulamalarını ve pratikte nasıl işlediğini inceleyeceğiz. Ayrıca 4A sigorta girişi ile ilgili yaygın hatalara da değineceğiz. 4A Sigorta Nedir? Tarihsel Arka Planı Türkiye’de sosyal güvenlik sisteminin gelişimi, özellikle 2000’li yıllardan sonra önemli…